Γράφει η Ιωάννα Αντωνιάδου, Βιολόγος BSc, MSc
Η εγκυμοσύνη αποτελεί μια από τις σημαντικότερες περιόδους στη ζωή της κάθε γυναίκας. Κατά την περίοδο αυτή, αλλά και πριν και μετά, η λήψη ορισμένων θρεπτικών συστατικών μέσω της διατροφής ή συμπληρωμάτων διατροφής μπορεί να συμβάλλει στα ακόλουθα:
– Στην υγεία και την ευεξία του γυναικείου οργανισμού
- Στην υγεία του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος και στη σύλληψη
- Στην καλή πορεία της εγκυμοσύνης και την ομαλή ανάπτυξη του εμβρύου
- Στη σωματική και ψυχολογική υποστήριξη της θηλάζουσας μητέρας
Πριν την εγκυμοσύνη – προετοιμάζοντας το σώμα για τη σύλληψη
Η κατάσταση του οργανισμού της γυναίκας κατά την περίοδο που προσπαθεί να συλλάβει παίζει καθοριστικό ρόλο τόσο στο αν όσο και στο πότε θα πραγματοποιηθεί η σύλληψη. Σύμφωνα με μελέτες, ορισμένα συστατικά μπορούν να βοηθήσουν τις γυναίκες αυτές να βελτιώσουν την κατάσταση της υγείας τους και να αυξήσουν τις πιθανότητες σύλληψης. Μερικά από αυτά είναι τα ακόλουθα:
Ινοσιτόλη & L-αργινίνη: βοηθούν στην καλή ροή του αίματος στα αναπαραγωγικά όργανα και συμβάλλουν στη διέγερση των ενδομήτριων εκκρίσεων δημιουργώντας μια υγιή επένδυση στη μήτρα.
N-ακετυλοκυστεΐνη (NAC): έχει σημαντική αντιοξειδωτική δράση και μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες σύλληψης.
Φυλλικό Οξύ: παίζει σημαντικό ρόλο στη σύλληψη και είναι άκρως απαραίτητο κατά τις πρώτες εβδομάδες της κύησης, πριν ακόμα διαπιστωθεί η εγκυμοσύνη, για τη σωστή ανάπτυξη του εμβρύου. Οι ειδικοί προτείνουν στις γυναίκες που προσπαθούν να συλλάβουν 400μg φυλλικού οξέος ημερησίως.
Βιταμίνες & μέταλλα: υποστηρίζουν διατροφικά τον οργανισμό, καλύπτουν τυχόν ελλείψεις και βελτιώνουν την υγεία. Επίσης, ορισμένα από αυτά επιδρούν με διαφόρους τρόπους στο αναπαραγωγικό, παραδείγματος χάρη η βιταμίνη B12 συμβάλλει στην καλή λειτουργία των ωοθηκών και η βιταμίνη C στον εμπλουτισμό της τραχηλικής βλέννας.
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
Κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης, οι απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά είναι ιδιαίτερα αυξημένες καθώς η γυναίκα καλείται να θρέψει εκτός από τον εαυτό της και το αναπτυσσόμενο έμβρυο. Είναι πλέον γνωστό ότι, ακόμα κι αν η έγκυος ακολουθεί μια ισορροπημένη διατροφή, δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες της σε θρεπτικά συστατικά μόνο με αυτήν. Για το λόγο αυτό, οι γυναικολόγοι συστήνουν στις εγκύους τη λήψη εξειδικευμένων συμπληρωμάτων διατροφής που προσφέρουν τα απαραίτητα συστατικά στις κατάλληλες δόσεις. Τα σημαντικότερα θρεπτικά συστατικά για την περίοδο της εγκυμοσύνης είναι:
Φυλλικό Οξύ: η καθημερινή του λήψη στη δόση των 400μg είναι απαραίτητη προκειμένου να σχηματιστεί σωστά το νευρικό σύστημα του εμβρύου και να αποφευχθούν γενετικές ανωμαλίες. Ιδανικά, το φυλλικό οξύ πρέπει να λαμβάνεται από την πρώτη ημέρα της κύησης και οπωσδήποτε μέχρι και την 12η εβδομάδα καθώς παίζει ουσιαστικό ρόλο στην κυτταρική διαίρεση από τη στιγμή που το έμβρυο είναι ακόμη ένα μόνο κύτταρο. Επιπλέον, το φυλλικό οξύ είναι ωφέλιμο και για την ίδια την έγκυο επειδή βοηθά στη διατήρηση της ομοκυστεΐνης σε φυσιολογικά επίπεδα με αποτέλεσμα τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης προ-εκλαμψίας (αυξημένη πίεση). Δεδομένου ότι οι γυναίκες είναι σχεδόν αδύνατο να πάρουν όλη την απαιτούμενη δόση φυλλικού οξέος με τη διατροφή, σε όλες τις εγκύους προτείνεται η λήψη του με συμπλήρωμα.
Σίδηρος: η λήψη του κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης κρίνεται απαραίτητη καθώς οι απαιτήσεις σε σίδηρο αυξάνονται κατά πολύ στην εγκυμοσύνη και πολλές γυναίκες εμφανίζουν συμπτώματα αναιμίας. Η λήψη μιας μέτριας ποσότητας σιδήρου (της τάξης των 15-20mg) σε συνδυασμό με άλλα μικροθρεπτικά συστατικά έχει φανεί από μελέτες ότι μπορεί να έχει καλύτερα αποτελέσματα στα επίπεδα της αιμοσφαιρίνης από τον σκέτο σίδηρο.
Ασβέστιο & βιταμίνη D: η λήψη τους είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη του εμβρύου και το σχηματισμό του σκελετού του. Για το λόγο αυτό προτείνεται στις εγκύους η αυξημένη κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων και, όταν χρειάζεται, η λήψη συμπληρώματος διατροφής με ασβέστιο και βιταμίνη D προκειμένου να καλυφθούν οι αυξημένες απαιτήσεις.
Βιταμίνη Κ: είναι ιδιαίτερα σημαντική για την αποφυγή αιμορραγιών, ειδικά σε περιπτώσεις πρόωρων τοκετών.
Βιταμίνες & μέταλλα: προσφέρουν διατροφική υποστήριξη στην έγκυο και μειώνουν τον κίνδυνο ελλείψεων.
Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα: παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στο σχηματισμό των ιστών του εγκεφάλου και των οφθαλμών, ιδίως του αμφιβληστροειδούς, του εμβρύου. Επιπλέον, βοηθούν στη γενική υγεία της εγκύου και στην υγεία της καρδιάς.
Κατά την περίοδο του θηλασμού
Κατά την περίοδο του θηλασμού, η γυναίκα πρέπει να συνεχίσει να ακολουθεί μια ισορροπημένη διατροφή τόσο για να υποστηρίξει τον εαυτό της όσο κι επειδή καλείται να προσφέρει θρεπτικά συστατικά στο μωρό της μέσω του μητρικού γάλακτος. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δώσει στα εξής συστατικά:
Ασβέστιο και βιταμίνες D & Κ: είναι απαραίτητα κατά την περίοδο του θηλασμού για να καλυφτούν οι αυξημένες απαιτήσεις της νέας μητέρας, να αποφευχθεί η απώλεια ασβεστίου από το οστά της και να επιτευχθεί η σωστή ανάπτυξη του σκελετού του βρέφους. Πολλές θηλάζουσες μητέρες εμφανίζουν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D. Στις γυναίκες αυτές συχνά προτείνεται από τον γυναικολόγο η λήψη της με συμπλήρωμα.
Βιταμίνες & μέταλλα: υποστηρίζουν διατροφικά τη θηλάζουσα μητέρα, μειώνουν τον κίνδυνο ελλείψεων και προσφέρουν ευεξία.
Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα: μελέτες έχουν συνδέσει την πρόσληψη ωμέγα-3 λιπαρών οξέων με την ψυχική υγεία και την καλή ψυχολογία, επομένως η λήψη τους από τις θηλάζουσες μητέρες μπορεί να είναι ωφέλιμη για την αποφυγή συναισθηματικών διαταραχών. Τα ωμέγα-3 συμβάλλουν επιπλέον στην υγεία της καρδιάς.
Κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης προτείνεται να επιλέγονται συμπληρώματα διατροφής που έχουν σχεδιαστεί από επιστήμονες ειδικά για την περίοδο αυτή και να λαμβάνονται πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του γυναικολόγου.