Τι είναι η ακμή;
Η ακμή είναι πολύ συχνή ΝΟΣΟΣ του δέρματος που εμφανίζεται, συχνότερα, στην εφηβεία(αλλά και
στην ενήλικο ζωή) και χαρακτηρίζεται, όπως οι περισσότεροι γνωρίζουν, από φλεγμονώδεις και μη,
βλάβες του τριχοσμηγματογόνου θύλακα. Αποτελεί, δηλαδή, πάθηση των σμηγματογόνων αδένων
στα σημεία που εκείνοι αφθονούν, δηλαδή στο πρόσωπο, τη ράχη και το ντεκολτέ. Συνήθως, ξεκινά
κατά τη διάρκεια της εφηβείας όταν οι ορμόνες αρχίζουν και αυξάνονται, κάνει ένα κύκλο που
διατηρείται για μεγάλο χρονικό διάστημα και συνήθως, υποχωρεί. Μπορεί, όμως, να επιμείνει και
κατά την ενηλικίωση ή να εμφανισθεί όψιμα, μετά την εφηβεία ,ακόμη και μετά τα 30 ή 40 έτη της
ηλικίας(υπάρχει ακόμη και βρεφική ακμή λίγο μετά τη γέννηση, λόγω των ορμονών της μητέρας, η
οποία υποχωρεί αυτόματα).
Η ακμή αποτελεί ΝΟΣΗΜΑ και το άτομο που πάσχει δεν πρέπει να αφήνεται στην τύχη του, αλλά να
παρακολουθείται αποκλειστικά και μόνο από ιατρό δερματολόγο, γιατί η καθόλου ή η μη σωστή
αντιμετώπιση του προβλήματος καθιστά το άτομο ευάλωτο στη δημιουργία μόνιμων ουλών και
παρατείνει τη σωματική ταλαιπωρία και κακή ψυχολογία του. Αν και η ακμή δεν έχει σοβαρή
επίπτωση στη συνολική υγεία ενός ατόμου, τα νέα άτομα με ακμή έχουν συχνά χαμηλή
αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση, διακατέχονται από φόβο απόρριψης από το αντίθετο φύλο, με
συνέπεια χαμηλές επιδώσεις σε σχολείο και εργασία και, σε πολλούς, τα σημάδια της ακμής στο
πρόσωπο αποτελούν ένα< τείχος> που τους χωρίζει από το έξω κόσμο. Είναι λοιπόν κατανοητό ότι η
θεραπεία της ακμής διαδραματίζει και σπουδαίο ρόλο στην ψυχολογική ισορροπία του ατόμου
πέραν της αισθητικής βελτίωσης που επιτυγχάνεται και της αποφυγής δημιουργίας μόνιμων ουλών.
Τι την προκαλεί;
Η αιτία της ακμής είναι πολυπαραγοντική. Προκαλείται και επιδεινώνεται από μια σειρά
παραγόντων που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και δημιουργούν ένα φαύλο κύκλο: την
υπερπαραγωγή σμήγματος λόγω κληρονομικότητας (λιπαρό δέρμα) και ορμονικών μεταβολών
(αυξημένα ανδρογόνα κατά την εφηβεία και αυξημένη ανταπόκριση-ευαισθησία των
σμηγματογόνων αδένων σ’αυτά), την υπερπαραγωγή κερατίνης στο θύλακα με αποτέλεσμα αυτός
να φράζει (φαγέσωρας-κοινώς μπιμπίκι) και το μικρόβιο προπιονοβακτηρίδιο της ακμής που,
ακολούθως ,πολλαπλασιάζεται στο θύλακα και δημιουργεί τη φλεγμονή και την εμφάνιση βλατίδων-
φλυκταίνων(κοινώς σπυράκια κόκκινα με πύον) και κύστεων (πολύ μεγάλα και βαθειά σπυράκια που
αφήνουν ουλές κατά την αποδρομή τους).Υπάρχουν και κάποια άλλα, λιγότερο συχνά αίτια, όπως
ορμονικές μεταβολές ή διαταραχές σε άλλες ηλικίες, πλην της εφηβείας, όπου αυξάνεται η
παραγωγή ανδρογόνων, όπως μετά από απότομη αύξηση του σωματικού βάρους, στο σύνδρομο
πολυκυστικών ωοθηκών κ.α. Ακόμη, η χρήση φαρμάκων όπως αναβολικά ,αντισυλληπτικά
,αντιεπιληπτικά και άλλα, μπορεί να εμφανίσει ή να επιδεινώσει την ακμή, η χρήση ακατάλληλων
καλλυντικών σκευασμάτων(κρέμες πιο λιπαρές απ ’ό,τι χρειάζεται το δέρμα, ακόμη και το άγχος ή η
διατροφή με λιπαρά (π.χ. σοκολάτα) έχει βρεθεί ότι επηρεάζουν την ακμή, χωρίς αυτό να έχει
εξακριβωθεί απολύτως επιστημονικά.
Ποια η θεραπεία;
Η ακμή είναι νόσημα που πρέπει ν ’αντιμετωπίζεται από ιατρό δερματολόγο, διότι μόνο εκείνος έχει
τις απαραίτητες γνώσεις και την κατάλληλη εμπειρία να κάνει εξατομίκευση της θεραπείας,
ανάλογα με την κλινική εικόνα και τους επιβαρυντικούς παράγοντες που εμφανίζονται στο κάθε
άτομο. Είναι απαραίτητη η καλή συνεργασία-επικοινωνία μεταξύ ιατρού και ασθενούς και η
υπομονή από πλευράς του ασθενούς, γιατί η ακμή είναι, μεν, ιάσιμη, αλλά εμφανίζει χρόνια πορεία
και τα αποτελέσματα από μια συγκεκριμένη θεραπεία είναι εμφανή μετά από 6-8 εβδομάδες.
Γενικά μέτρα: συνίσταται καθημερινός απαλός καθαρισμός του δέρματος με ειδικά αφρίζοντα
καθαριστικά και όχι με ισχυρά βακτηριοστατικά, ούτε και με λιπαρά γαλακτώματα. Τα καλλυντικά
που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια της θεραπείας, αλλά και αργότερα ,πρέπει να έχουν
υποδειχτεί από δερματολόγο, διότι επιβάλλεται να είναι ειδικά καλλυντικά ,μη λιπαρά και συμβατά
για τα ακνεικά δέρματα, διαφορετικά θα έχουμε επιδείνωση της ακμής .Το ίδιο και το make up,αν
χρησιμοποιείται, πρέπει να είναι oil free.Σημαντικότατο είναι να αποφεύγεται η σύνθλιψη ,η πίεση
και το ξύσιμο των βλαβών της ακμής, γιατί έτσι επιμολύνονται, η φλεγμονή διασπείρεται πιο
βαθειά και αυξάνεται ο κίνδυνος δημιουργίας ουλών .Αντενδείκνυται, για τον ίδιο λόγο, ο κλασικός
<καθαρισμός> προσώπου, όπου πιέζονται τα σπυράκια και που δυστυχώς γίνεται αρκετά συχνά από
μη ειδικούς ή και από τον ίδιο τον ασθενή, καθώς και η χρήση απολεπιστικών scrub με κόκκους.
Επιτρέπεται, μόνο, η αφαίρεση, με ειδικό εργαλείο, από το δερματολόγο, των φαγεσώρων-
μπιμπικιών που δε φλεγμαίνουν.
Τοπική θεραπεία: τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα σκευάσματα σε μορφή αλοιφής είναι η
τρετινοίνη, το αζελαικό οξύ, το υπεροξείδιο του βενζολίου και τοπικά αντιβιοτικά, μόνα τους ή σε
συνδυασμό μεταξύ τους. Σε ήπιες και μέτριες μορφές ακμής, τα τοπικά σκευάσματα, συνήθως,
αρκούν. Σε βαρύτερες μορφές ακμής, όμως, χρειάζονται, επιπλέον, και ισχυρές τοπικές θεραπείες
που γίνονται στο ιατρείο καθώς και συστηματική αγωγή (φάρμακα από το στόμα).
Ισχυρή τοπική θεραπεία στο ιατρείο: στη φλεγμονώδη ακμή, μπορεί να γίνει μια σειρά από ΧΗΜΙΚΑ
PEELINGS με σαλυκυλικό, τριχλωροξικό οξύ ή με οξέα φρούτων, που βοηθούν στη γρηγορότερη
υποχώρηση των φλεγμονωδών βλαβών και στην καθυστέρηση εμφάνισης νέων (μεγαλύτερο χρονικό
διάστημα σε κατάσταση ύφεσης).Ακόμη, η ΦΩΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ LASER μπορεί να μειώσει
σημαντικότατα τη φλεγμονή και να καταστήσει την ακμή σε κατάσταση ύφεσης για μακρύ χρονικό
διάστημα(συνήθως για ένα 6μηνο) και σε περιπτώσεις ασθενών που εμφανίζουν μέτρια
φλεγμονώδη ακμή, αλλά και σε ασθενείς που εμφανίζουν βαρύτερες περιπτώσεις φλεγμονώδους
ακμής και δεν επιθυμούν να λάβουν συστηματική αγωγή ή έχουν λάβει χωρίς αποτέλεσμα, ακόμη
και σε ασθενείς με βαρειά κυστική ακμή όπου αντενδείκνυται η λήψη ισοτρετινοίνης (για
παράδειγμα σε πολύ νεαρούς ασθενείς).
Συστηματική αγωγή: από του στόματος χορηγούμενα αντιβιοτικά (μινοκυκλίνη, τετρακυκλίνη,
δοξυκυκλίνη, ερυθρομυκίνη), αντιανδρογόνα-αντισυλληπτικά (σε γυναίκες ασθενείς με ορμονικό
πρόβλημα) και ΙΣΟΤΡΕΤΙΝΟΙΝΗ. Η τελευταία αποτελεί το απόλυτο φάρμακο κατά της βαρειάς
κυστικής ακμής και της ακμής με τάση ουλοποίησης, καθώς μειώνει, μόνιμα, την υπερλειτουργία
των σμηγματογόνων αδένων. Χρησιμοποιείται, ακόμη, σε ηπιότερες μορφές ακμής, σε περίπτωση
αποτυχίας άλλων συστηματικών αγωγών(ανθεκτική ακμή), καθώς και σε ασθενείς που επηρεάζεται
σοβαρά η ψυχολογία τους λόγω του νοσήματος και θέλουν μια πιο ριζική λύση. Σε κάθε περίπτωση,
πρέπει να γίνεται προσεκτικότατη επιλογή των ασθενών, γιατί είναι μεν η απόλυτη θεραπεία αλλά
είναι μακροχρόνια(κρατά περίπου ένα 6μηνο) και έχει κάποιες αντενδείξεις και περιορισμούς.
Αποτελεί δηλαδή, πολύ απλά, θαυματουργό φάρμακο για όποιον τη χρειάζεται, αλλά εκείνοι που
δεν τη χρειάζονται και μπορούν να κοντρολάρουν το νόσημά τους με πιο απλά μέσα, μέχρι αυτό να
κάνει τον κύκλο του, δεν πρέπει να μπουν, ελαφρά την καρδία, στη διαδικασία λήψης της.
ΜΥΡΤΩ ΣΑΒΒΑ
ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΣ –ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΛΟΓΟΣ
ΚΥΠΡΟΥ 70 –(ΠΛΑΤΕΙΑ ΕΣΠΕΡΙΔΩΝ)- ΓΛΥΦΑΔΑ
210 8947300